หลายคนคงเคยได้ยินคำกล่าวที่ว่า “สุขภาพดี เริ่มที่ปาก” เพราะสุขภาพช่องปากเป็นประตูสำคัญสู่การมีสุขภาพร่างกายที่ดี โดยในวัยเด็กการมีสุขภาพช่องปากที่ดีจะช่วยส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการสมวัย ส่วนในวัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุจะช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ด้วยเหตุนี้ บริษัท ไลอ้อน (ประเทศไทย) จำกัด จึงได้ร่วมกับชมรมทันตสาธารณสุขแห่งประเทศไทย จัดโครงการประกวด “รางวัลไลอ้อนเพื่อสุขภาพช่องปาก” (Lion Oral Health Award) ตั้งแต่ปี พ.ศ.2552 จนถึงปัจจุบัน โดยมีเป้าหมายเพื่อเชิดชูเกียรติบุคคล คณะบุคคล หรือสถาบันที่มีผลงานดีเด่นด้านทันตสาธารณสุขและการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากของคนไทย อีกทั้งส่งเสริมโครงการทันตสาธารณสุขของไทยให้ประสบความสำเร็จมากยิ่งขึ้น นำมาซึ่งการเสริมสร้างให้คนไทยมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี
ในปีนี้ได้จัดพิธีมอบรางวัลในงานประชุมวิชาการประจำปี 2564 ของสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย เมื่อวันที่ 22 กรกฎาคม ที่ผ่านมา ซึ่งผลการพิจารณาเข้ารอบสุดท้าย 3 โครงการ ดังนี้
รางวัลที่ 1 โครงการ “ถอดบทเรียน 10 ปี การสร้างเสริมสุขภาพและสุขภาพช่องปากเครือข่ายโรงเรียนเด็กไทยฟันดี เทศบาลเมืองศรีสะเกษอย่างยั่งยืน” โดย “ทพ.ชาญชัย ศานติพิพัฒน์ และคณะ” เป็นการถอดบทเรียนที่แสดงให้ว่าการสร้างเครือข่ายในโรงเรียนเทศบาลทั้ง 7 แห่ง ด้วยการสนับสนุนของนายกเทศมนตรี นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด ทีมทันตสาธารณสุข และหัวใจสำคัญคือครู ซึ่งเป็นผู้ที่อยู่ใกล้ชิดเด็กมากที่สุด ด้วยการร่วมกันคิดค้นนวัตกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของแต่ละโรงเรียน อาทิ นิทานโรงละครเล็ก ที่เด็กๆ จะเขียนเรื่องของตัวแสดงต่างๆ ที่เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปากโดยมีครูเป็นพี่เลี้ยง การจัดทำเกมส์การ์ดที่ให้ทั้งความรู้ ความสำคัญของฟันและการดูแลที่ถูกต้อง นวัตกรรมที่มาจากครูและเด็กๆ ทำให้ผู้สอนและผู้เรียนสนุก เกิดการต่อยอด ผสานกับการทำงานของทีมทันตสาธารณสุข ได้ทำให้อัตราฟันผุของเด็กลดลงจากร้อยละ 75 เหลือร้อยละ 17
รางวัลที่ 2 โครงการ “การพัฒนาและประเมินผลแผนการเรียนรู้การส่งเสริมสุขภาพในโรงเรียนผู้สูงอายุเขตสุขภาพที่ 7” โดย “ดร.ทพญ.ศริญทิพย์ ชาลีเครือ และคณะ” เป็นการผสมผสานงานสร้างเสริมสุขภาพช่องปากกับการดูแลสุขภาพทั่วไป ด้วยการบูรณาการกับทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็น อปท. ทันตบุคลากร อสม.จิตอาสาในโรงเรียนผู้สูงอายุ โดยการให้เจ้าของสุขภาพเป็นผู้ออกแบบกิจกรรมร่วมกันกับศูนย์อนามัยที่ 7 ตามแผนการส่งเสริมสุขภาพ “ไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวแซ่บ” ของกรมอนามัย จากผลการเป็บข้อมูลต่อเนื่องพบว่าผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นทั้งร่างกายและจิตใจ
รางวัลที่ 3 โครงการ “ชุมชนตื่นรู้คัดกรองรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปาก : ร้อยเอ็ดโมเดล” โดย “ทพญ.นิรมล ลีลาอดิศร และคณะ” เป็นการส่งเสริมให้ชุมชนสามารถคัดกรองรอยโรคมะเร็งช่องปากด้วยตัวเอง ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมป้องกัน เพราะหากเจอรอยโรคก่อนสามารถทำการรักษาให้หายได้ โดยการฝึก อสม. ไปทำหน้าที่สอนชาวบ้านถึงวิธีการดูลักษณะเนื้อเยื้อที่ผิดปกติ เมื่อพบรอยโรค อสม.จะส่งปรึกษาทันตแพทย์ทั่วไป และทันตแพทย์เฉพาะทางตามลำดับ นอกจากนี้ยังได้ขยายโครงการไปยังอำเภอต่างๆ และจังหวัดใกล้เคียง ทำให้คนไข้ได้รับการดูแลรักษาตั้งแต่เป็นมะเร็งระยะแรก ตามสโลแกนที่ว่า “ตรวจเอง พบไว ส่งต่อได้ รักษาทัน”
มุมมองของภาคเอกชนไทยที่ให้ความสำคัญกับสุขภาพช่องปาก และร่วมสนับสนุนให้เกิดโครงการที่มีประโยชน์ต่อประชาชน โดย นายบุญฤทธิ์ มหามนตรี ประธานกรรมการ บริษัท ไลอ้อน (ประเทศไทย) จำกัด กล่าวว่า “ที่ผ่านมาบริษัทฯ ให้ความสำคัญกับการจัดโครงการส่งเสริมป้องกันสุขภาพช่องปากสำหรับเด็กและผู้สูงอายุ และดำเนินการต่อเนื่องในหลายจังหวัดทั่วประเทศ โดยมีเป้าหมายให้ประชาชนทุกช่วงวัย ได้มีการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้อง นำไปสู่การมีสุขภาพร่างกายที่ดี ซึ่งโครงการประกวด “รางวัลไลอ้อนเพื่อสุขภาพช่องปาก” (Lion Oral Health Award) นับเป็นโครงการที่มีเจตนารมณ์ในการสนับสนุนทันตบุคลากรให้มีการพัฒนาองค์ความรู้ สร้างผลงานวิจัย และเกิดนวัตกรรมการดูแลช่องปาก สามารถนำไปต่อยอดสู่การปฏิบัติจริง เพื่อสร้างสุขภาพช่องปากที่ดีให้กับประชาชน สอดคล้องกับทิศทางการดำเนินธุรกิจของบริษัทฯ ที่จะนำความดีสู่สังคม และพัฒนาสินค้าเพื่อสุขภาวะที่ดีของผู้บริโภคอย่างต่อเนื่อง”
นอกจากการดูแลสุขภาพร่างกายและจิตใจแล้ว สุขภาพช่องปากจึงเป็นสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญและดูแลอย่างครอบคลุมในทุกมิติ ทุกคนสามารถทำได้ด้วยตนเองโดยเริ่มต้นตั้งแต่วันนี้เพื่อสุขภาพองค์รวมที่ดีในอนาคต
